چشم هایش مال تو

چشم هایش مال تو!

با تغییرات اندک در فناوری های مسیریابی روبات ها، می توان به کمک نابینایان  رفت

مترجم: صالح سپهری فر

برگرفته از: new scientist

روبات ها برای مسیریابی نیازمند سیستم های پیچیده موقعیت یابی هستند. بتازگی پژوهشگران، سیستم های مشابهی ساخته اند که به نابینایان کمک کند بدون کمک گرفتن از دیگران، در محیط های سرپوشیده و سر باز، مسیر  مناسب را بیابند.

یکی از این سیستم ها که توسط ادویگ پیسالوس و همکارانش در موسسه سیستم های هوشمند و روباتیک در دانشگاه پیر و ماری کوری پاریس طراحی شده، شامل یک عینک است که مجهز به دوربین و حسگرهایی، مشابه دوربین و حسگرهای مورد استفاده در روبات های کاوشگر است. این دستگاه یک نقشه سه بعدی از محیط اطراف کسی که آن را به چشم می زند و نیز موقعیت وی در آن محیط را فراهم می سازد. این نقشه سه بعدی، با توجه به تغییر شرایط پی در پی تغییر می یابد و روی یک دستگاه الکترونیکی خط بریل به شکلی ساده نمایش داده می شود. در نتیجه فرد نابینا را قادر می سازد تا راه خود را بدون کمک گرفتن از دیگران بیابند. خانم پیسالوس می گوید: از نظر من مسیریابی فقط به معنای حرکت در محیط، بدون برخورد به مانع نیست. فهمیدن این که در محیط اطرافم چه چیزهایی موجود است نیز برای من اهمیت دارد. مثلاً این که در چه فاصله ای از داروخانه یا کتابخانه یا چهار راه قرار دارم. دو دوربین قرار گرفته شده در دو طرف عینک، تصویری سه بعدی از محیط فراهم می کنند.

یک پردازنده، تصاویر را بررسی نموده و حاشیه دیوار یا اشیا را تشخیص می دهد و نقشه ای سه بعدی ایجاد می کند. شتاب سنج ها و ژیروسکوپ های موجود در دستگاه (مشابه همان هایی که در روبات ها برای تشخیص موقعیت به کار می رود) موقعیت و سرعت کاربر را رصد می کند. این اطلاعات با تصویر حاصل از

دوربین ها ترکیب شده و در نهایت موقعیت کاربر نسبت به سایر اشیا را تعیین می کند.  

این سیستم در هر ثانیه حدود 10 نقشه تولید می کند که به دستگاه قابل حمل خط بریل منتقل می شود تا به صورت یک نقشه لمسی پویا به نمایش در آید. این دستگاه قابل حمل، به شکل یک مربع با اضلاع 8 سانتی متری است که 64 پین متصل به یک فنر دارد. انتقال گرما به فنر ها موجب انبساط آنها شده و این انبساط موجب بالارفتن پین ها می شود. در نتیجه پین های بالارفته، حاشیه های اشیای موجود در محیط را روی صفحه این دستگاه نشان خواهند داد. این نقشه به خط بریل بسرعت به روز رسانی می شود تا فرد نابینا یا کم بینایی که این عینک را به چشم می زند بتواند در محیطی که در آن قرار دارد، براحتی حرکت کند.  

این اولین پروژه روباتیک نیست که در جایی دیگر هم مورد استفاده قرار می گیرد. قبلاهم از نرم افزاری که با استفاده از سنسورهای روی روبات می تواند مسافت طی شده توسط روبات را محاسبه نماید، برای تعیین مسافت طی شده توسط یک فرد استفاده شده است. این کار با محاسبه طول گام های فرد، کل مسیر طی شده را تعیین می کند. همچنین یک سیستم ارزان قیمت که توسط پژوهشگران دانشگاه نوادا ساخته شده به نابینایان کمک می کند به کمک یک گوشی هوشمند، مسیر خود را در داخل یک ساختمان بیابند.

این سیستم جدید، از نقشه های رایگان دو بعدی دیجیتال برای فضاهای سرپوشیده، و نیز از شتاب سنج و قطب نمای درون خود گوشی هوشمند بهره می گیرد. مسیر ها به صورت گفتاری اعلام می شود. برای این که گوشی هوشمند بتواند طول گام فرد را تعیین نماید، فرد باید ابتدا با لمس کردن، چیزهای اصلی موجود در محیط (مثل کریدور، در یا بالابر) را شناسایی کند.برخی پژوهشگران معتقدند مشکلاتی که روبات ها و نابینایان در زمینه حس کردن دارند، مشابه یکدیگر هستند، اما تفاوت های زیادی نیز بین آنهاست. سیستم های حسی طراحی شده برای روبات های متحرک، شاید کاربردهای دیگری هم داشته باشد. اما برای این که مناسب نیازها و موقعیت های مختلف انسان شود، باید در آنها تغییراتی ایجاد کرد.

حلقه همه چیز بین یک دســتیـــار مجازی، نابینایان را قادر می سازد محیط اطراف خود را شناسایی کنند. این دستگاه که حلقه چشم نام دارد، شامل یک حلقه مجهز به یک دوربین و یک هدفون است. فرد نابینا می تواند آن را به سوی چیزی که در دست دارد، بگیرد و دستگاه، اطلاعاتی نظیر رنگ لباس یا ارزش اسکناس را در قالب صدا اعلام نماید. این حلقه از شیء مورد نظر عکس می گیرد و نرم افزار هم عکس را بررسی می کند. سپس، اطلاعات حاصل شده توسط صدایی مصنوعی اعلام می شود.

روزنامه جام جم، شماره 3434 به تاریخ 25/3/91، صفحه 12 (دانش)

رویا به مثابه یک تجربه بینایی

رویا به مثابه یک تجربه بینایی

بررسی روان شناختی ارجاعات حسی در خواب دیدن

نویسنده: دکتر عبدالرضا ناصرمقدسی

چرا رویا می بینیم؟ چرا رویا به صورت بصری برایمان ظاهر می شود؟ چرا رویاهایمان به شکل یک جمله یا یک قطعه موسیقی نیست؟ قطعه ای که با هیچ تصویری همراه نباشد؟ چرا مثلارویایمان صرفا لمس یک گل نیست؟ از خواب بیدار شویم و یادمان بیاید که دیشب در رویا گل سرخی را لمس کردیم، بدون آنکه تصویری از آن در

خاطرمان باشد؟ ما در طول روز به موضوعات مختلفی فکر می کنیم.

چرا رویایمان شامل فقط چند دقیقه تفکر نیست؟ از خواب بیدار شویم و یادمان بیاید دیشب در رویایی فقط اندیشیدیم، بدون آنکه از داده های حسی ای چون تصویر، صدا یا بو خبری باشد. به واقع هم اکثر رویاهای ما بصری هستند. همان طور که محققان ذکر کرده اند، برای اکثر مردم رویا به صورت یک تجربه بینایی پدیدار می شود. حدود نیمی از رویاها علاوه بر تجربه بصری، جنبه های شنیداری نیز دارند. یعنی در طول رویا علاوه بر دیدن رویای مزبور صدای وقایع را هم می شنویم. در کمتر از یک درصد رویاها، حواس دیگر ما همچون چشایی، بویایی یا لامسه دخالت دارند. شاید بسیاری از ما خاطره ای مبنی بر چشیدن مزه غذا یا بوییدن یک عطر خوش طی یک رویا نداشته باشیم، بنابراین همان طور که گفتیم ما رویا را به عنوان یک تجربه بینایی می شناسیم، انگار دریچه رویا به نوعی تقویت و تشدید حس بینایی است. دیدن، مهم ترین وجه یک رویا را شامل می شود و این گونه است که ما به شکل عجیبی رویا را «می بینیم» و گاه

این تجربه بینایی چنان تقویت می شود که به رویاهایمان شکلیvivid یا روشن می بخشد و ما موضوعی را به شکلی کاملاواضح در رویا می بینیم، درست همانند شرایطی که استرس آگاهی ما را به حد اعلامی رساند و تمام حواس ما، به واقعه ای هولناک در پیرامونمان معطوف می شود و این گونه، تجربه بصری آن واقعه در مغز ما مضاعف می شود. رویاها نیز گاهی چنان واضح می شوند که انگار از روند فوق پیروی می کنند.

اما برای همه مردمان تجربه یک رویا به شکلی که بیان کردیم، اتفاق نمی افتد. تحقیقات نشان داده کسانی که دچار آسیب بینایی باشند، نسبت به انسان های معمولی ارجاعات حسی متفاوتی در رویاهایشان دارند. آنها به شکل فزاینده ای با عناصر و ارجاعاتی از حواس دیگر یعنی چشایی و بویایی و لامسه در رویاهایشان روبه رو هستند به طوری که کسانی که به شکل مادرزاد نابینا هستند، ممکن است هیچ گونه عنصر بصری در رویاهایشان نداشته باشند:

در واقع رویاهایشان را نبینند بلکه آن ها را بچشند یا لمس کنند و این دقیقا به علت نحوه برخورد آنها با جهان خارج است. «دامهوف» با ارایه نظریه ای شناختی، رویا را نیز امری می داند که با رشد قوای مغزی در ما تکوین پیدا می کند. او رویاهایمان را ادامه اندیشه ها و فعالیت های روزانه و در حال بیداری می داند. بنابراین با این توجیه، دلیل رویاهای نامتعارف انسان های نابینا نیز مشخص می شود. انسان های نابینا به شکل فزاینده ای متکی به حواس دیگری چون شنوایی و لامسه هستند پس دور از ذهن نخواهد بود اگر رویاهایشان نیز به میزان بالاتری از این ارجاعات حسی تشکیل شده باشد. اما اگر رویا ادامه فعالیت های روزانه ماست، آن وقت به نتیجه جالبی در مورد انسان های بینا می رسیم که قاطبه انسان ها را تشکیل می دهند. گفتیم که برای انسان های معمولی رویا یک تجربه بینایی است. می توان طبق نظر «دامهوف» این گونه حکم داد که از آن رو رویا یک تجربه بینایی است و از آن رو ما رویا را «می بینیم» که در فعالیت روزانه، بینایی مهم ترین وسیله حسی ما در برقراری ارتباط با جهان خارج است. این گونه رویا به عنوان یک تقویت کننده و عاملی برای بزرگ نمایی وقایع روزانه ما عمل می کند. ما در طول روز با چشم های باز، شاهد تصویرها و ارجاعات بصری فراوانی هستیم ولی به همین میزان صداهای گوناگونی را هم می شنویم. اما رویا و ماهیت آن نشان می دهد که برای مغز ما بینایی بسیار بااهمیت تر از شنوایی است. ما نیز همواره بر دیده هایمان بیشتر تکیه می کنیم تا بر شنیده هایمان.

دیده، در نظر ما امری موثق است اما شنیده، همواره مشکوک و نامطمئن. این گونه است که ما رویا را به عنوان آینه ای شگفت انگیز از وقایع روزانه «می بینیم»، کمتر «می شنویم» و بسیار کمتر «لمس می کنیم». اما اگر اهمیت قوه بینایی در رویا به صورت غیرمستقیم، اهمیت بسیار زیاد بینایی را برای پردازش های مغزی طی فعالیت روزانه نشان می دهد، آیا ممکن است که بسیاری از پردازش های فلسفی ما نیز تحت تاثیر همین ارجح بودن قوه بینایی در فعالیت هایمان باشد؟ به سخن دیگر اگر نوع بشر تماما نابینا بود و به جای بینایی بر حواس دیگری چون شنوایی تکیه داشت، آیا برداشت های فلسفی او نیز از جهان خارج دگرگون می شد؟ در اینجا فقط می خواهم به یکی از این مفاهیم فلسفی اشاره کنم که در طول زمان نقش بسیار مهمی در شناخت ما از خودمان و به تبع آن، شناخت ما از جهان خارج دارد و آن هم مفهوم «اگو» یا «من» است. مفهوم «من» یعنی مفهومی که به یک فاعل تجربه کننده، اشاره دارد (هویتی که ناظر بر اعمال مان است و می تواند روند فعالیت های مان را دنبال کند) همواره مورد توجه فلاسفه بوده است. زمانی «دکارت» با جمله مشهور «می اندیشم، پس هستم» بر وجود «خود» صحه می گذاشت، زمان دیگر تجربه گرای شکاکی چون «هیوم» مفهومی به نام «من»

را در وجود انسان نفی می کند و باز در دستان «کانت» و با ارایه مفهوم «خودادراکی استعلایی»، مفهوم «من» شرط اساسی انسان برای شناخت جهان خارج تلقی می شود. اکنون می دانیم که این واژه چالش برانگیز فلسفی، ریشه های عمیق بیولوژیک دارد و اتفاقا تجربه بینایی ما از خودمان و از جهان خارج در تکوین مفهوم «من»، کاملادخیل بوده است.

«گیبسون» برای بیان نحوه شکل گیری مفهوم «من» در ذهن انسان بر ویژگی های میدان بینایی ما تکیه می کند. او عنوان می دارد که محدودیت میدان بینایی نکته اصلی در تکوین مفهوم «من» است. بینایی فقط قسمتی از جهان را به بیننده می نمایاند (در نوع انسان این مقدار تقریبا به نصف می رسد زیرا چشم های ما در قسمت جلوی سرمان واقع است و ما قادر به دیدن جهان پشت سرمان نیستیم). حال مفهوم خود (self) به صورت همین حد و محدوده میدان بینایی در ادراک ما شکل می گیرد. از سوی دیگر میدان بینایی در شکل گیری اش شامل قسمت های مختلفی از بدن است که می تواند محیط پیرامونی را مخفی کرده یا آنها را مشمول بینایی کند. بینی یک مثال کاملامشخص است که تقریبا در تمام تجارب بینایی ما حضور دارد. پس از آن گونه ها و شاید ابروها هستند که با درجه کمتری در شکل دهی میدان بینایی حضور دارند. در واقع «گیبسون» این نظر را ارایه می دهد که مشخصاتی که میدان بینایی را می سازند از جمله بینی و ابرو و دو گونه و نیز محل جای گیری چشم ها یک قاب با محدودیت های واضح را تشکیل می دهند، قابی که مهم ترین مشخصه آن همین مرز داشتن و محدودیت است. این

محدودیت و این مرز مقدمه ای می شود برای درک خود به عنوان عاملی مجزا از جهان پیرامونی، عاملی که حد و مرزی مشخص دارد. حال فرض کنید سیستم بینایی در انسان تکوین نمی یافت یا همه انسان ها از بدو تولد نابینا بودند. در این صورت ما به حواس دیگری چون شنوایی یا لامسه متکی بودیم. آیا ویژگی های این حواس نیز همان مفهوم «من» را به وجود می آورد، همان مفهومی که ما از لحاظ فلسفی و نظری در حال حاضر «من» یا «اگو» را به آن شکل می شناسیم؟ آیا دیگر جایی برای خودادراکی استعلایی «کانت» باقی می ماند؟ آیا ممکن بود که درک ما از خودمان به جای شمایی انتزاعی از بدن، به یک صوت یا نغمه مبدل شود؟ در آن صورت آیا ممکن نبود که فلسفه نیز راهی متفاوت طی کند؟ به گمانم جملات مشهور «ادوارد ویلسون» در ابتدای کتاب سترگش «سوسیوبیولوژی» بهترین حسن ختام مقاله ما باشد؛ «...به گفته «کامو» «خودکشی تنها پرسش فلسفی جدی است که پیش روی ما نهاده شده. این حتی به مفهوم اخص مورد نظر او اشتباه است. زیست شناسی که با پرسش های فیزیولوژی و تاریخ سروکار دارد، به این نتیجه می رسد که خودشناسی را مراکز کنترل عاطفی مغز در هیپوتالاموس و دستگاه کناری (لیمبیک) شکل داده و مدیریت می کنند. این مراکز با سیلابی از عواطف (عشق، نفرت، ترس، گناه و غیره) خودآگاه را سیراب می کنند، عواطفی که فلاسفه اخلاق در تلاش خود برای درک معیارهای نیک و بد به آن توسل می جویند. پس به ناچار با این پرسش روبه روییم که هیپوتالاموس و دستگاه کناری را چه ساخته است؟ اینها با انتخاب طبیعی تکامل یافته اند. در توجیه اخلاق و فلسفه آن و اگر نه معرفت شناسی و معرفت شناسان، در هر سطحی باید در پی این بیان ساده زیست شناختی بود...» (سوسیوبیولوژی: تلفیق نوین، ادوارد ویلسون، عبدالحسین وهاب زاده، چاپ اول 1384، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد).

روزنامه شرق ، شماره 1544 به تاریخ 13/3/91، صفحه 14 (علم)

علتهای تعجب‌ آور افسردگی

افسردگی محرک‌های معروف زیادی دارد: ضربه‌روحی، مشکلات مالی، سوگ از دست دادن عزیزان و بیماری نمونه‌هایی از این عوامل هستند. اما اگر افسرده هستید و هیچکدام از اینها درمورد شما صدق نمی‌کند، تعیین یک دلیل خاص برای افسردگیتان کمی دشوار است. درواقع، ممکن است افسردگی شما یک دلیل خاص و مشخص نداشته باشد. در زیر به برخی از علت‌های تعجب‌آور افسردگی اشاره می‌کنیم.

1. هوای تابستان: اختلال عاطفی فصلی بیشتر با افسردگی زمستانی شناخته شده است که افراد زیادی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اما برای تعدادی از این افراد، این نوع افسردگی در تابستان اتفاق می‌افتد. افسردگی هوای گرم زماین اتفاق می‌افتد که بدن یک تاخیر برای وفق یافتن با فصل جدید را تجربه می‌کند. این می‌تواند به‌خاطر عدم توازن در شیمی مغز و هورمون ملاتونین باشد.

2. مصرف دخانیات: خیلی وقت است که کشیدن سیگار و سایر دخانیات یکی از عوامل افسردکی معرفی شده است اما داستان این هم مثل داستان اول مرغ بوده یا تخم‌مرغ است: افرادیکه در معرض افسردگی قرار دارند بیشتر به کشیدن سیگار روی می‌آورند. اما گفته می‌شود که نیکوتین بر فعالیت انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز اثر می‌گذارد و موجب بالا بردن سطح دوپامین و سروتونین (که مکانیزم عمل داروهای ضدافسردگی نیز هست) می‌شود. این می‌تواند ذات اعتیادآور دارو و تغییرات خلق‌وخو که با آن همراه است و همچنین اینکه چرا افسردگی با ترک سیگار همراه است را توضیح می‌دهد. خودداری از کشیدن سیگار و ترک آن می‌تواند به متوازن کردن موادشیمیایی مغز شما کمک کند.

3. بیماری تیروئید: وقتی غده تیروئید نتواند هورمون تیروئید کافی تولید کند، به آن کم‌کاری تیروئید گفته می‌شود و افسردگی یکی از علائم آن است. این هورمون چندکاره است اما یکی از مهمترین وظایف آن عمل کردن بعنوان یک انتقال‌دهنده عصبی و تنظیم سطح سروتونین در بدن است. اگر علائم جدیدی از افسردگی را در خود مشاهده می‌کنید��"مخصوصاً اگر همراه با حساسیت به سرما، یبوست و خستگی باشد��"بد نیست که یک آزمایش تیروئید انجام دهید. کم‌کاری تیروئید با دارو قابل درمان است.

4. عادات بد خواب: جای تعجب نیست که کمبود خواب می‌تواند منجر به آسیب‌پذیری شود اما می‌تواند احتمال بروز افسردگی را نیز افزایش دهد. در یک تحقیق که در سال 2007 انجام گرفت مشخص شد که وقتی به شرکت‌کننده‌های سالم کمبود خواب اعمال شد، بعد از مشاهده تصاویر ناراحت‌کننده، فعالیت مغزی بیشتری داشتند تا آن دسته از شرکت‌کنندگان که خواب کافی داشتند. و این درست شبیه به واکنشی است که افراد افسرده دارند. اگر به اندازه کافی نخوابید، وقت کافی برای شارژ کردن دوباره سلول‌های مغزی نداشته و مغز خوب کار نخواهد کرد و یکی از عوامل مختلفی که می‌تواند موجب افسردگی شود همین است.

5. فعالیت بیش از حد در فیسبوک: وقت زیادی را در چت‌روم‌ها و وبسایت‌های اجتماعی می‌گذرانید؟ تحقیقات زیادی نشان می‌دهند که این می‌تواند با افسردگی مرتبط باشد، مخصوصاً در نوجوانان. معتادان به اینترنت با ارتباطات انسانی واقعی در کشمکش هستند و معمولاً همراهی ندارند و دیدگاهشان به دنیا تا حدی غیرواقعی است. برخی متخصصین حتی آن را "افسردگی فیسبوکی" می‌نامند. در یک تحقیق که در سال 2010 انجام گرفت، محققان دریافتند که حدود 2/1% از افراد بین 16 تا 51 سال زمان بی‌اندازه‌ای را در  اینترنت سپری می‌کنند و این افراد بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی متوسط تا شدید هستند. اما محققان این نکته را نیز خاطرنشان کردند که مشخص نیست که استفاده زیاد از اینترنت موجب افسردگی می‌شود یا نه یا اینکه افراد افسرده تمایل بیشتری برای گذراندن وقت خود در اینترنت دارند یا نه.

6. اتمام برنامه تلویزیونی یا فیلم: وقتی چیز مهمی تمام می‌شود، مثل یک برنامه تلویزیونی، فیلم یا یک بازسازی بزرگ در خانه، می‌تواند در برخی افراد افسردگی را تحریک کند. در سال 2009 برخی طرفداران آواتار احساس افسردگی و حتی میل به خودکشی را گزارش کردند زیرا دنیای ساختگی فیلم واقعی نبوده است. واکنش مشابهی به سری‌های آخر فیلم هری‌پاتر گزارش شده است.

7. محل زندگی: بحث بر سر اینکه زندگی شهری بهتر است یا روستایی بحثی بی‌پایان است اما تحقیقات نشان می‌دهد که افرادیکه در شهر زندگی می‌کنند تا 39% بیشتر در معرض اختلالات روحی هستند تا آنها که در نواحی روستایی زندگی می‌کنند. تحقیقی که در سال 2011 انجام گرفت، برای این مسئله توضیح ارائه می‌دهد: شهرنشینان در بخشی از مغز که استرس را تنظیم و تعدیل می‌کند فعالیت بیشتری دارند. و مقدار بیشتر استرس می‌تواند موجب اختلالات روانی شود. میزان افسردگی در کشورها و شهرهای مختلف نیز متفاوت است. افسردگی برخی کشورها شایع‌تر می‌باشد.

8. داشتن گزینه‌های انتخابی زیاد: داشتن گزینه‌های زیاد برای انتخاب کار را سخت می‌کند. البته این برای آندسته از افراد که در خرید معمولاً اولین چیزی که نظرشان را جلب می‌کند می‌خرند مشکل به شمار نمی‌رود. اما افرادی هستند که در صورت زیاد بودن گزینه‌های انتخاب، وقت بسیار زیادی را صرف بررسی چندباره هر گزینه می‌کنند تا بهترین را انتخاب کرده باشند. تحقیقات نشان می‌دهد که این سبک برخورد موجب ایدآل‌گرایی و افسردگی می‌شود.

9. نخوردن ماهی: مصرف کم اسیدهای چرب امگا3 که در ماهی سالمون و روغن‌های گیاهی یافت می‌شود می‌تواند موجب بالا رفتن احتمال ابتلا به افسردگی شود. در یک تحقیق که در سال 2004 انجام گرفت رابطه‌ای بین مصرف کم ماهی  افسردگی در خانم‌ها مشخص شد اما در آقایان این مسئله دیده نشد. این اسیدهای چرب انتقال‌دهنده‌های عصبی مثل سروتونین را تنظیم می‌کنند که می‌تواند علت ماجرا باشد. مکمل‌های روغن ماهی هم می‌تواند کمک کند؛ حداقل یک تحقیق تایید کرده است که این مکمل‌ها به کاهش افسردگی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی کمک کرده است.10. روابط خواهربرادری ضعیف: بااینکه داشتن رابطه بد با هرکسی می‌تواند موجب افسردگی شود اما در یک تحقیق امریکای که در سال 2007 انجام شد، مشخص گردید که مردهایی که قبل از سن 20 سالگی با خواهربرادرهای خود کنار نمی‌آمدند، در سالهای بعد و بزرگسالی بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار داشته‌اند. بااینکه مشخص نیست چه چیزی در رابطه خواهربرادری اینقدر مهم است، اما محققان حدس می‌زنند که این روابط می‌تواند با توانایی برقراری ارتباط افراد با هم‌سالان خود مرتبط باشد. صرفنظر از دلیل آن اما کشمکش زیاد بین خواهر و برادرها می‌تواند فرد را تا قبل از سن 50 سالکی در معرض ابتلا به افسردگی قرار دهد.

11. قرص‌های ضدبارداری: این مورد هم مانند هر داروی دیگری عوارض‌جانبی دارد. روش‌های جلوگیری خوراکی حاوی نوع سنتزی از پروزسترون هستند که تحقیقات مشخص کرده است می‌تواند موجب افسردگی در خانم‌ها شود. دلیل آن هنوز مشخص نیست و این مشکل برای همه اتفاق نمی‌افتد اما اگر خانم‌ها سابقه افسردگی دارند یا در معرض ابتلا به آن قرار دارند، با استفاده از این دارو احتمال بیشتری برای افسرده شدن آنها وجود دارد. بعضی از خانم‌ها قادر به استفاده از این داروها نیستند و پزشکان تلاش می‌کنند یک روش جلوگیری دیگر برای آنها پیدا کنند.

12. داروها: افسردگی می‌تواند ازجمله عوارض‌جانبی بسیاری از داروها باشد. به عنوان مثال، آکوتان و نوع ژنتیکی آن (ایزوترتینیون) برای از بین بردن جوش‌های پوستی تجویز می‌شود اما افسردگی و فکر خودکشی ازجمله خطراتی است که افراد را با مصرف این دارو تهدید می‌کند. افسردگی یک عارضه‌جانبی ممکن داروهای اضطراب و خواب‌آور مثل والیوم و زاناکس، لوپرسور، که برای درمان فشارخون بالا تجویز می‌شود، می‌باشد؛ داروهای پایین آورنده کلسترول مثل لیپیتور و پریمارین برای سندرم‌های پیش از یائسگی نیز از این جمله هستند. هر زمان که دارو جدیدی برایتان تجویز می‌شود حتماً قسمت عوارض‌جانبی آن را مطالعه کنید و حتماً از پزشکتان سوال کنید که در خطر ابتلا به آن قرار نداشته باشید.

آیا میدانستید که

آیا میدانستید که شهر استانبول در کشور ترکیه تنها شهر جهان است که در دو قاره مختلف قرار گرفته است ؟
آیا میدانستید که احتمال ابتلا به کمر درد در افراد سیگاری دو برابر افراد غیر سیگاری است ؟
آیا میدانستید که برزگترین کارفرمای جهان سامانه راه آهن کشور هند با بیش از 1.6 میلیون نفر کارمند می باشد ؟
آیا میدانستید که اندازه چشمها درانسانها از بدو تولد تاانتها تغییر نمیکند اما رشد بینی وگوشها هیچگاه متوقف نمیشوند؟
آیا میدانستید که تقریباً بیش از 1300 گونه عقرب وجود دارد که تنها 25 گونه از آنها مرگبار می باشند ؟
آیا میدانستید که کم خوابی میتواند سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف نموده و قابلیت مقابله با عفونتها را کاهش دهد?
آیا میدانستید که اگر تمام رگ های خونی را در یک خط بگذاریم، تقریبا ۹۷ هزار کیلومتر می شود ؟
آیا میدانستید که یک درخت زیتون تا 1500 سال عمر می کند ؟
آیا میدانستید که "کانادا" واژه ایست هندی و به معنای "روستای بزرگ" است ؟
آیا میدانستید که 11درصد از مردم دنیا چپ دست هستند ؟
آیا میدانستید که هر خانم در طول عمر خود بطور متوسط 2.7 کیلوگرم رژ لب مصرف میکند ؟
آیا میدانستید که ظرفیت حافظه مغز انسان از ٣ تا ٣٠٠٠ ترابایت تخمین زده میشود. مجموعه دانشنامه ملی بریتانیا که تاریخ ٩٠٠ ساله را شامل میشود، ٧٠ ترابایت حجم دارد ؟
آیا میدانستید که وقتی یک پنگوئن نر عاشق یک پنگوئن ماده می شود، سرتاسر ساحل را جستجو می کند تا زیباترین سنگ ریزه را پیدا کرده و به او هدیه دهد ؟
آیا میدانستید که روانشناسان ادعا میکنند: وقتی هنگام خوابیدن بالشی را بغل می کنید، آرزو میکنید که کاش آن بالش کسی بود که دوستش دارید و دلتان برایش تنگ شده ؟
آیا میدانستید که بیشترین فرزندی که تا به حال یک زن بدنیا آورده مربوط به خانمی با 69 فرزند می باشد. او دارای 16 دوقلو، 7 سه قلو و 4 چهارقلو بوده است ؟
آیا میدانستید که علت اینکه عسل خیلی راحت هضم میشود این است که قبلاً توسط یک زنبور هضم شده است ؟
آیا میدانستید که هزینه ساخت کشتی تایتانیک 7 میلیون دلار و هزینه ساخت فیلم آن 200 میلیون دلار بوده است ؟
آیا میدانستید که کوتاهترین جنگ در تاریخ ۱۸۹۶ بین نازی ها و انگلستان رخ داد که ۳۸ دقیقه طول کشید ؟
آیا میدانستید که کلمه google از واژه googol به معنای "عدد یک به همراه 100 صفر" برگرفته شده است ؟
آیا میدانستید که رنگ آبی خاصیت آرام بخشی دارد. باعث میشود مغر هورمونهای آرام بخش ترشح کند ؟
آیا میدانستید که 10درصد از درآمد دولت روسیه از فروش ودکا تامین می شود ؟
آیا میدانستید که ٣٠٠٠ سال قبل مصریان بطور متوسط ٣٠ سال عمر میکردند ؟
آیا میدانستید که مردمک چشم هنگام تماشای چیزی خوشایند تا 45درصد بازتر میشود ؟
آیا میدانستید که خفاشها هنگام خروج از غار همیشه به سمت چپ دور میزنند ؟
آیا میدانستید که این مطلب را در ایمیل های گروه پرشین استار میخوانید ؟
آیا میدانستید که یک کوسه قادر است یک بخش از خون را در ١٠٠ میلیون بخش از آب تشخیص دهد ؟
آیا میدانستید که سمورهای دریایی هنگام خوابیدن دستهای هم را می گیرند تا همدیگر را گم نکنند ؟
آیا میدانستید که اگر یک مورچه به اندازه ابعاد یک انسان بود، میتوانست دو برابر سریع تر از یک لامبورگینی حرکت کند ؟
آیا میدانستید که I am کوتاهترین جمله کامل در زبان انگلیسی است ؟
آیا میدانستید که ثابت شده کلمه "lol"، به معنای خندیدن با صدای بلند، در 90درصد موارد زمانی که تایپ می شود خبری از خندیدن با صدای بلند نیست ؟
آیا میدانستید که دانشمندی که بلافاصله قبل و بعد از فوت افراد آنها را وزن کرد نتیجه گرفت که روح انسانها ٢١ گرم وزن دارد ؟
آیا میدانستید که "اضطراب ریاضی" یک اختلال روانی است که افراد مبتلا به آن هنگام حل مسائل ریاضی دچار اضطراب می شوند ؟
آیا میدانستید که کمترین درجه حرارت زمین که تا بحال ثبت شده ٨٩- درجه سانتیگراد می باشد ؟
آیا میدانستید که هر هفت سال شما حدود نیمی از دوستانتان را از دست می دهید و آنها را با دوستان جدیدتان جایگزین می کنید ؟
آیا میدانستید که 91 درصد از خانمها ترجیح می دهند اولین قرار عاشقانه خود را لغو کنند تا اینکه بدون آرایش سر قرار حاضر شوند ؟
آیا میدانستید که ذهن ناخودآگاه شما ٣٠٠٠٠ بار قدرتمندتر از ذهن خودآگاه شما است ؟
آیا میدانستید که اگر یک ماهی قرمز را در یک اتاق تاریک قرار دهید، کم کم رنگش سفید می شود ؟
آیا میدانستید که رکورد جوانترین مادر دنیا مربوط به یک دختر 5 ساله اهل کشور پرو می باشد ؟
آیا میدانستید که طولانی ترین بوسه عاشقانه ثبت شده در کتاب گینس متعلق به زوجی با نامهای جیمز بلشا و سوفیا سورین است. این بوسه عاشقانه 31 ساعت و 30 دقیقه و 30 ثانیه بطول انجامید ؟
آیا میدانستید که گوش دادن به موسیقی با صدای بلند در حس بینایی تداخل ایجاد میکند، به همین خاطر است که وقتی می خواهید به دور دست نگاه کنید، هدفونتان را از گوش خود جدا می کنید ؟
آیا میدانستید که هندوانه نه تنها تشنگی شما را رفع میکند، بلکه برای فرونشاندن التهابات ناشی از بیماریهایی همچون آسم، تصلب شریان، سرطان روه، ورم مفاصل و دیابت نیز بسیار مفید است ؟
آیا میدانستید که هر انسان بالغ بطور متوسط در طول روز بیش از ٣٠ هزار فکر از ذهن خود عبور می دهد. ما از طریق عدم کنترل افکارمان زمینه ساز شرایط ابتلا به انواع بیماری ها می شویم. تحقیقات نشان داده است که ترس، به تنهایی باعث بروز بیش از ١٤٠٠ واکنش جسمی و شیمایی و فعال شدن بیش از ٣٠ نوع هورمون میشود ؟
آیا میدانستید که هرگز در حین آشپزی و یا زمانیکه در معرض حرارت زیاد و شعله آتش (از قبیل زغال باربیکیو) قرار دارید از لنزهای چشمی استفاده نکنید. چون این لنزها از پلاستیک ساخته شده اند و ممکن است در اثر حرارت ذوب شده و آسیبهای جدی (مانند کوری دائم) به چشم شما وارد کنند ؟
آیا میدانستید که کشور فنلاند ٥.٥ میلیون نفر جمعیت دارد. این کشور دارای ٢.٢ میلیون سونا می باشد. مبلغ جریمه عدم رعایت سرعت مجاز در اتوبانهای فنلاند بر اساس درآمد فرد متخلف معین میشود. مطابق قانون چراغ جلوی اتومبیل ها در هر ساعت از شبانه روز حین حرکت باید روشن باشند. تلفن عمومی در این کشور وجود ندارد و همه صاحب تلفن همراه هستند ؟
آیا میدانستید که اگر نتوانید به یک خانم احترام بگذارید، حق صحبت کردن با وی را از دست خواهید داد ؟
آیا میدانستید که وقتی کسی را می بخشید، شخصی که بیشترین منفعت را می برد، خود شما هستید ؟
آیا میدانستید که هر روز ممکن است خوب نباشد... اما چیزهای خوب در هر روز وجود دارد ؟
آیا میدانستید که یک فرد موفق کسی است که بتواند از آجرهایی که دیگران به طرفش پرتاب کرده اند، ساختمانی محکم بنا کند ؟
آیا میدانستید که انسان موفق کسی است که در انتها پیروز شود نه در ابتدا ؟
آیا میدانستید که کمال را نمی توان بدست آورد، اما اگر به دنبال آن باشید می توانید به برتری برسید ؟

آیا میدانستید که

آیا میدانستید که کهکشان راه شیری تقریبا صد میلیارد ستاره دارد ؟
آیا میدانستید که شن خیس از شن خشک سبک تر است ؟
آیا میدانستید که بهترین زمان خواب از ساعت ۱۰ شب تا اذان صبح است ؟
آیا میدانستید که به اعدادی که بیش از نه رقم دارند، اعداد نجومی گویند ؟
آیا میدانستید که نور خورشید تا عمق ۴۰۰ متری آب دریا نفوذ می کند ؟
آیا میدانستید که اگر زنی به کوررنگی مبتلا باشد، فرزندان پسر او کوررنگ می شوند ؟
آیا میدانستید که پرواز با کایت یک ورزش حرفه ای در تایلند است ؟
آیا میدانستید که ایران برای اولین بار در جهان از ضایعات نخل خرما چوب مصنوعی می سازد ؟
آیا میدانستید که ایران دومین تولیدکنندهٔ انجیر جهان است ؟
آیا میدانستید که زرافه میتواند با زبانش گوشهایش را تمیز کند ؟
آیا میدانستید که خرس قطبی هنگامی که روی دو پا می ایستد حدود سه متر است ؟
آیا میدانستید که بلندی شترمرغ به دو متر و نیم و وزنش به ۹۰ کیلو میرسد ؟
آیا میدانستید که اگر تمام رگهای خونی یک انسان را در یک خط بگذاریم تقریبا ۹۷۰۰۰ کیلومتر میشود ؟
آیا میدانستید که قلب میگوها در سر آنها قرار دارد ؟
آیا میدانستید که کانگوروها قادرند ۳ متر به سمت بالا و ۸ متر به سمت جلو بپرند ؟
آیا میدانستید که هر هکتار جنگل قادر است بیش از پنج تن گوگرد و غبار هوا را جذب کند ؟
آیا میدانستید که ۸۵ درصد گیاهان در اقیانوس ها رشد می کنند ؟
آیا میدانستید که آقایانبطور میانگین، روزانه ۴۰ تار مو و خانم ها ۷۰ تا موی خود را از دست می دهند ؟
آیا میدانستید که اسبها در مقابل گاز اشک آور مصون اند ؟
آیا میدانستید که نعناع سکسکه و تنگی نفس را شفا میدهد ؟
آیا میدانستید که جرم زمین هشتاد و یک برابر ماه است ؟
آیا میدانستید که نور میتواند در یک ثانیه ۷.۵ دور دور زمین بچرخد ؟
آیا میدانستید که ماشین ظرفشویی در سال ۱۸۸۹ اختراع شد ؟
آیا میدانستید که مرکز خورشید حدود ۱۵ میلیون درجه سانتی گراد حرارت دارد ؟
آیا میدانستید که بعد از موز، غذای مورد علاقه گوریل های باغ وحش، کرفس است ؟
آیا میدانستید که در هر ثانیه در امریکا بیش از ۵۵۰ هات داگ خورده میشود ؟
آیا میدانستید که اروپا تنها قاره بدون صحرا است ؟
آیا میدانستید که سطح ریه های شما، تقریبا به اندازه یک زمین تنیس است ؟
آیا میدانستید که زنبور عسل می تواند نور فرابنفش را ببینید ؟
آیا میدانستید که در هر اینچ مربع از بدن انسان به طور متوسط ​۳۲میلیون باکتری وجود دارد ؟
آیا میدانستید که کوچک ترین استخوان بدن شما، در گوش شماست ؟
آیا میدانستید که اکثر مردم نیمی از جوانه های چشایی خود را از دست داده اند ؟
آیا میدانستید که این مطلب را در ایمیل های پرشین استار میخوانید ؟
آیا میدانستید که وزن مجسمه آزادی در امریکا، بیش از ۲۲۵ تن است ؟
آیا میدانستید که آلبرت انیشتین هرگز نمیتوانست رانندگی کند ؟
آیا میدانستید که قدیمی ترین فسیل سوسک مربوط به ۲۸۰ میلیون سال پیش است ؟
آیا میدانستید که شتر می تواند ۹۴ لیتر (۲۵ گالن) آب را در کمتر از ۳ دقیقه بنوشید ؟
آیا میدانستید که اولین تاکسی سرویس در سال ۱۹۰۷ در نیویورک آغاز شد ؟
آیا میدانستید که اولین پرش چتر نجات از هواپیما در سال ۱۹۱۸ بیش از فرانسه بود ؟
آیا میدانستید که بدن انسان در هر ثانیه ۲،۵۰۰،۰۰۰ سلول قرمز خون تولید میکند ؟
آیا میدانستید که یک گاو به طور متوسط روزانه ۴۰ لیوان شیر تولید میکند ؟
آیا میدانستید که کمترین سوخت و ساز بدن در حیوانات متعلق به نهنگ است ؟
آیا میدانستید که جعبه سیاه هواپیما، در حقیقت نارنجی رنگ است ؟
آیا میدانستید که متوسط یک کوه یخی ۲۰،۰۰۰،۰۰۰ تن است ؟
آیا میدانستید که 132 اتاق در کاخ سفید ایالات متحده وجود دارد ؟
آیا میدانستید که آفتاب پرست می تواند همزمان چشم خود را در دو جهت حرکت دهد ؟
آیا میدانستید که املای کلمه "تاکسی" در زبان های انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، سوئدی و پرتغالی یکیست ؟
آیا میدانستید که تمام مارها گوشتخوار هستند ؟
آیا میدانستید که درب بطری بازکن در سال ۱۸۹۰ اختراع شد ؟
آیا میدانستید که زمستان ۱۹۳۲ آنقدر سرد بود که آبشار نیاگارا به طور کامل یخ زد ؟
آیا میدانستید که نام خانوادگی گارسیا، شایع ترین نام در اسپانیا است ؟
آیا میدانستید که بزرگترین منبع درآمد اسپانیا از صنعت گردشگری است ؟
آیا میدانستید که طول عمر خرس های وحشی به طور متوسط ۱۷ سال است ؟
آیا میدانستید که طول عمر متوسط سنجاب ۹ سال است ؟
آیا میدانستید که قهوه محبوب ترین نوشیدنی در سراسر جهان با بیش از ۴۰۰ میلیارد فنجان مصرف در هر سال است ؟
آیا میدانستید که گربه ماهی بیش از 100.000 جوانه های چشایی دارد ؟
آیا میدانستید که قند و شکر تفاله باقیمانده چغندر قند و نیشکراست که مواد ارزشمند آن گرفته و به دامها داده میشود؟
آیا میدانستید که اسید های چرب ترانس در چیپس پس از حرارت مکرر سرطان زا می‌شوند ؟
آیا میدانستید که بیماری قند اولین عامل کوری در مردم جهان است ؟
آیا میدانستید که هر عنکبوت تار مخصوص به خود را دارد و تارهای آنها هرگز شبیه به هم نیستند ؟
آیا میدانستید که مار ناشنواست و به وسیله ارتعاشات دریافتی از زمین میتواند محیط اطراف خود را درک کند ؟
آیا میدانستید که نظیر اثرانگشت، اثر زبان هر شخص نیز متفاوت است ؟